Cięcie maliny jesiennej na dwa zbiory w sezonie?
Tegoroczne, wysokie ceny malin letnich otwierają pole do dyskusji na temat sposobu produkcji owoców tego gatunku. Do korzystnej dla plantatorów sytuacji na rynku przyczyniły się nieudane zbiory w Serbii, która jest naszym głównym konkurentem w uprawie malin. Przetwórcy, chcąc zgromadzić dostateczne zapasy surowca na potrzeby bieżącej produkcji, podnieśli stawki, aby zakupić jak najwięcej owoców polskiego pochodzenia. Wysoki popyt i dobre ceny dotyczą również maliny deserowe. Sezon należy zaliczyć do zdecydowanie udanych.
Na rynku owoców jagodowych obserwuje się, że maliny jesienne uzyskują niższe ceny od malin letnich. Brakuje wiarygodnych danych dotyczących areału upraw pod malinami letnimi i jesiennymi, jednak w ostatnich latach obserwowano w Polsce tendencję do ograniczania powierzchni malin jesiennych na rzecz letnich. Przyczyną takiego postępowania były niezadowalające plantatorów ceny oraz rozchwianie rynku.
Technologia produkcji malin letnich jest znacznie trudniejsza niż malin jesiennych. Maliny odmian letnich owocują na pędach ubiegłorocznych, które muszą przetrwać w dobrej kondycji przez zimę aż do okresu zbiorów w lipcu. Odmiany te wymagają wykonania większej liczby zabiegów, a ryzyko strat, spowodowanych na przykład zimowymi mrozami czy jesiennymi przymrozkami, jest znacznie wyższe. Znaczna jest również presja zamierania pędów.
Natomiast na plantacjach malin jesiennych standardowym postępowaniem jest koszenie pędów po zbiorach. Wiosną przyszłego roku z karpy korzeniowej odbijają nowe pędy, z których od sierpnia do przymrozków zbiera się owoce. Głównym problemem tej uprawy są niskie opady deszczu w końcówce lata. Dlatego w sezony suszowe nawadnianie może być niezbędne dla uzyskania zadowalającego plonu owoców. Cięcia i ochrona są jednak znacznie prostsze.
Uprawa malin letnich wymaga konstrukcji lub pali, do których przywiązuje się pędy. Natomiast maliny jesienne prowadzić można bez konstrukcji, chociaż na niektórych plantacjach spotyka się prowizoryczne podpory.
Warto zwrócić uwagę, że te odmiany maliny, które nazywamy „jesiennymi” są w istocie odmianami powtarzającymi owocowanie i mogą być prowadzone na dwa zbiory w sezonie. Owocują jesienią na pędach tegorocznych i wiosną następnego roku na pędach już dwuletnich, poniżej miejsca owocowania jesienią roku ubiegłego. W gruncie pierwszy zbiór tych odmian przypada na okres letni, zaś drugi będzie jesienią.
Tak praktykuje się głównie w specjalistycznej uprawie pod tunelami foliowymi, gdzie są szersze możliwości zapewnienia krzewom sprzyjających warunków wzrostu i rozwoju. Dla upraw gruntowych (bez osłon) odmian powtarzających zalecaną praktyką jest koszenie plantacji, a więc pozyskiwanie owoców wyłącznie w drugiej połowie lata na pędach tegorocznych. Poprowadzenie odmian jesiennych na dwa zbiory w sezonie jest bardziej ryzykowne i osłabia potencjał ich plonowania w terminie jesiennym. Jest trudniejszym i bardziej zawodnym sposobem produkcji, zaś owoce zbierane latem mogą charakteryzować się gorszymi cechami jakościowymi. Zbiór w porze letniej limitowany jest przez zimowe mrozy, wiosenne przymrozki oraz choroby i szkodniki. Można to jednak ograniczyć dzięki stosowaniu intensywnego nawożenia (w tym również dokarmiania dolistnego) oraz pełnej ochrony chemicznej. W sprzyjających warunkach maliny jesienne prowadzone na zbiór podwójny dają całościowo wyższy plon owoców niż tradycyjne odmiany letnie.
Aby z odmian powtarzających uzyskać w gruncie owoce w porze letniej, konieczne jest pozostawienie części pędów do przyszłego sezonu. Plantacji nie należy zatem całkowicie wykaszać, lecz pozostawić kilka pędów krzewu na zimę, uprzednio je skracając. Są to pędy, z górnej części których zebrano już owoce. Trzeba przywiązać je do podpory i od samego początku sezonu przeprowadzać staranną ochronę przed chorobami i szkodnikami, aby nie dopuścić do rozwoju m. in. zamierania pędów. Wówczas w dolnej części pędów ubiegłorocznych (poniżej miejsca owocowania w roku ubiegłym) zawiążą się owoce na zbiór w terminie letnim. Natomiast na tegorocznych pędach, które wybiły wiosną danego roku, zbierze się owoce w porze jesiennej (ryc. 1.).
Ryc. 1. Schemat w uproszczeniu przedstawia sposób prowadzenia krzewów malin powtarzających owocowanie na dwa zbiory owoców w sezonie. Pędy, z górnej części których zbierzemy owoce w końcu lata i jesienią pierwszego roku, należy po zbiorach poddać selekcji. Pozostawić część najsilniejszych. Skrócić je. Latem przyszłego roku pojawią się na nich owoce. Jednocześnie przyrastać będą pędy tegoroczne, które wybiją z karpy korzeniowej. Po zbiorze letnim należy usunąć już wyowocowane pędy ubiegłoroczne, pozostawiając tylko pędy tegoroczne. Jesienią na pędach tegorocznych dojrzeją owoce na drugi zbiór.
Opisana forma prowadzenia krzewów nie powinna być wiodącą w gospodarstwie, gdyż wiąże się z większym ryzykiem, jest trudniejsza i w niesprzyjających warunkach może doprowadzić do tego, że zbioru letniego nie będzie, zaś zbiór jesienny będzie osłabiony.
Pod zbiór dwukrotny można natomiast przeznaczyć część plantacji maliny jesiennej w celu dywersyfikacji produkcji gospodarstwa i wydłużenia okresu podaży owoców na rynek, co pozwoli ograniczyć negatywny wpływ okresowych wahań cen. Trzeba mieć na względzie, że maliny zbierane latem są częściej przeznaczane na rynek produktów świeżych (stąd potrzeba utrzymania możliwie najwyższej ich jakości), a maliny jesienne są częściej skupowane przez przetwórstwo.
Komentarze
Brak komentarzy