Krzem ogranicza żerowanie ślimaków

Drugi rok pod rząd problemem w uprawach rolniczych były ślimaki. Ich występowaniu sprzyjają wilgotne sezony. Są to szkodniki wielożerne, które wyrządzają szkody na plantacjach zbóż (np. pszenicy, kukurydzy), warzyw, roślin ozdobnych, ale także owoców – przede wszystkim truskawek i poziomek. Największe zagrożenie w uprawach ogrodniczych stanowią gatunki ślimaków nagich (pomrowik, pomrów oraz ślinik, w tym najbardziej szkodliwy, inwazyjny ślinik luzytański). Szkody wyrządzane przez ślimaki oskorupione mają mniejsze znaczenie ekonomiczne. Jest też wiele gatunków, które są dla upraw obojętne.

Aktywność ślimaków obserwuje się również jesienią, szczególnie kiedy pogoda jest ciepła i deszczowa. Wówczas zagrożone są nowo założone plantacje truskawek, gdyż ślimaki uszkadzają blaszki liściowe młodych roślin.

W trakcie sezonu wegetacyjnego szkodliwe ślimaki zjadają wszystkie elementy roślin (blaszki liściowe, młode pędy, kwiatostany, owoce). Pozostawiają wgryzy, przez które - szczególnie w warunkach wysokiej wilgotności - wdają się patogeny wywołujące choroby roślin. Same mięczaki mogą być również nośnikiem patogenów. Ponieważ mają nocny tryb żerowania, bywają długi czas nie zauważane.

Temat zwalczania ślimaków był już kiedyś poruszany na łamach portalu, więc odsyłamy do tego artykułu.

Czytaj więcej: Problemy ze ślimakami na plantacjach owoców

Tym razem chcielibyśmy natomiast przedstawić ciekawe wyniki badań, które wskazują na przydatność krzemu w ograniczaniu problemu żerowania mięczaków w uprawach.

Krzem nie jest mikroelementem, a więc pierwiastkiem niezbędnym roślinom do prawidłowego funkcjonowania i wydania plonu. Uznaje się go za składnik korzystny, którego stosowanie działa na uprawy biostymulująco – zwiększa aktywność fotosyntetyczną, przyczyniając się do ich lepszego odżywienia, oraz poprawia wykorzystanie makro- i mikroelementów.

Na popularności zyskują zabiegi dolistnego dokarmiania roślin sadowniczych krzemem. Badania pokazują, że rośliny traktowane pierwiastkiem lepiej tolerują stresy środowiskowe (przede wszystkim suszę, również oparzenia słoneczne) oraz są mniej podatne na stresy biotyczne (ataki patogenów i szkodników). Krzem wysyca tkanki roślin, zwiększając ich odporność mechaniczną. Znaczenie ma tutaj sposób aplikacji krzemu, czyli oprysk nalistny – wówczas właśnie na częściach zielonych tworzy się warstwa, przez którą przenikanie patogenów i szkodników jest utrudnione.

We wzmiankowanych badaniach sprawdzano wpływ nawożenia siewek pszenicy krzemem na żerowanie na nich ślimaka pomrowika plamistego. Odnotowano, że wraz ze wzrostem zawartości krzemu w suchej masie liści, są one mniej chętnie zjadane przez ślimaki (nawet trzykrotnie niższe żerowanie ślimaków na siewkach nawożonych krzemem). Już stężenie 1% Si w suchej masie liści zostało uznane za skutecznie ograniczające żerowanie ślimaków. Nie stwierdzono natomiast ograniczającego wpływu nawożenia wapniem na żerowanie ślimaków.

Truskawki nie są co prawda tak dobrymi akumulatorami krzemu jak zboża. Jedno z badań, w którym zajmowano się oceną ich zdolności do gromadzenia krzemu w liściach, wykazało, że zawartość krzemu w liściach truskawek  nie nawożonych tym pierwiastkiem wyniosła 0,42% suchej masy w lipcu oraz 0,72% w końcu września. Jednak dzięki nawożeniu udało się podnieść tę zawartość do ponad 1% s. m. w lipcu i ponad 2% s. m. we wrześniu.

Badania pokazują, że nawożenie roślin krzemem może być uzupełnieniem metod przeciwdziałania uszkodzeniom roślin powodowanym przez ślimaki.