Komunikat sadowniczy, 5 VIII 2021 - ochrona przed parchem jabłoni w drugiej połowie sezonu

Na najbliższe dni w większości regionów kraju zapowiadane są znaczne opady deszczu. Wysoka wilgotność  w połączeniu ze względnie ciepłą pogodą sprzyja infekcjom ze strony parcha jabłoni, dlatego w sadach konieczne będzie wykonanie oprysków zabezpieczających drzewa (a przede wszystkim owoce) przed tą chorobą.

Okres infekcji pierwotnych dawno już za nami. Obecnie zagrożenie stanowią zarodniki konidialne grzyba Venturia inaequalis, odpowiedzialne za infekcje wtórne. Ochrona ogranicza się do zabezpieczania owoców w okresach wzmożonego ryzyka. Błędem jest jednak koncentrowanie się wyłącznie na ochronie owoców, bo stopień ich porażenia przez chorobę zależy również od kondycji liści. Znaczenie mają szczególnie liście na najmłodszych przyrostach, które – jeżeli zostaną porażone przez parch – odgrywają dużą rolę w infekcjach owoców oraz powstawaniu parcha przechowalniczego, ujawniającego się już po zbiorach.

Ochrona powinna być oparta na terminowych zabiegach preparatami o działaniu zapobiegawczym (kaptan, mankozeb). Należy pamiętać, że owoce są już obecne na drzewach, a więc będą się w nich odkładały pozostałości stosowanych środków ochrony roślin. Trzeba mieć to na uwadze, szczególnie jeżeli celem produkcji są jabłka ze zmniejszoną liczbą i poziomem pozostałości substancji aktywnych dla sieci marketów albo na rynek zagraniczny.

Jak chronić przed parchem, aby nie przekroczyć limitów pozostałości?

W przypadku konieczności spełnienia restrykcyjnych wymagań co do limitów pozostałości w plonie, po opadzie czerwcowym najlepiej oprzeć ochronę przed parchem na jednej tylko substancji aktywnej – kaptanie. Jej pozostałości na pewno zostaną wykryte w plonie, należy więc w pełni wykorzystać potencjał oprysków tym środkiem, aby zostawić sobie rezerwę na inne substancje aktywne (np. przeciw mączniakowi, zwójkom, mszycom). Można stosować kaptan zgodnie z jego etykietą, w liczbie zabiegów zależnej od potrzeb. Przy takim stosowaniu nie obserwuje się przekroczenia poziomu NDP dla tej substancji.

Kaptan można ewentualnie zastąpić słabszym w działaniu mankozebem, który zabezpiecza przed nekrotyczną plamistością liści odmiany Golden Delicious oraz ogranicza pordzewiacza jabłoniowego. Jednak liczba zabiegów, które mogą być wykonane tą substancją jest mała (4), więc strategia ta nie sprawdzi się w deszczowe sezony, kiedy presja parcha jest wysoka.

Czytaj więcej: Nekrotyczna plamistość liści jabłoni pozostaje poważnym problemem

Należy unikać stosowania ditianonu, który sprawdza się przed kwitnieniem, ale już po kwitnieniu liczba dopuszczalnych zabiegów, która może być nim wykonana, jest zbyt niska. Jest to również substancja obarczona wysokim ryzykiem wykrycia pozostałości w plonie.

Jak pryskać, gdy wiosenna ochrona zawiodła?

Wspomniany wyżej schemat postępowania dotyczy sadów, w których ochrona przed parchem w okresie infekcji pierwotnych była skuteczna, a obecnie obserwuje się mały odsetek porażonych liści (0,5 – 2% w zależności od wrażliwości uprawianej odmiany). Jeżeli prowadzona wiosną ochrona z jakichś przyczyn zawiodła, latem konieczne jest połączenie zabiegów zapobiegawczych z wyniszczającymi.

Do zabiegów wyniszczających skuteczna jest dodyna (Syllit 65 WP), przy czym można zastosować ją najpóźniej na 60 dni przed zbiorem. Jest to substancja, która na pewno wyjdzie w pozostałościach.

Dobrym wyborem do wyniszczenia parcha jabłoni w okresie letnim jest również difenokonazol (np. Score 250 EC). Po zastosowaniu na ok. 100 dni przed zbiorem nie oczekuje się wykrycia jego pozostałości w plonie.

Zabiegi wyniszczające tymi środkami powinny być jednak wykonane możliwie wcześnie (czerwiec i lipec), gdyż efekt ich działania będzie tym lepszy, im wcześniej od zauważenia objawów choroby będą one zastosowane. Z uwagi na małą skuteczność oraz wysokie ryzyko powstawania ras odpornych patogenu, które będą utrudniały ochronę przez parchem w przyszłości, nie powinno być ich więcej niż 2 – 3. Później należy już stosować tylko preparaty zapobiegawcze. 

Anilinopirymidyny (np. Scala), chociaż również wykazują działanie wyniszczające, są uznawane za preparaty stosunkowo słabo zabezpieczające zawiązki, więc nie znajdują większego zastosowania w ochronie przed parchem w drugiej połowie sezonu.

Bez obaw o powstawanie ras odpornych oraz wykrycie pozostałości w plonie można natomiast stosować opryski wyniszczające wodorowęglanem potasu. Wiążą się one z ryzykiem powstawania defektów skórki owoców (np. ordzawień, przebarwień), jednak można je ograniczyć dzięki przestrzeganiu prawidłowej praktyki stosowania tych preparatów. Polega ona na wykonywaniu oprysków wieczorem (kiedy nie ma silnej operacji słonecznej) oraz na suche owoce.

Okresy karencji

W miarę zbliżania się do zbiorów należy pamiętać o okresach karencji, które dla wybranych preparatów stosowanych do ochrony przed parchem jabłoni w drugiej połowie sezonu, są następujące:

• Captan 80 WDG – 28 dni
• Penncozeb 80 WP – 14 dni
• Syllit 65 WP – 60 dni
• Score 250 EC – 28 dni