Siarkowanie - zabieg obniżający pH gleby w uprawie borówki
Borówki amerykańskie wymagają kwaśnego odczynu podłoża
Jak wiadomo, borówka wysoka jest dosyć nietypowym gatunkiem sadowniczym, gdyż do prawidłowego wzrostu i owocowania potrzebuje bardzo kwaśnego odczynu gleby. Optymalne pH podłoża dla borówki zawiera się w zakresie od 3,8 do 4,5 (mierzone w KCl).
W przypadku innych roślin uprawnych agrotechnika polega na zapobieganiu zakwaszeniu gleby poprzez jej wapnowanie, natomiast na plantacjach borówki jest odwrotnie – należy podłoże zakwaszać, aby stworzyć krzewom optymalne warunki do wzrostu i rozwoju.
Większości gatunków roślin silne zakwaszenie podłoża szkodzi na wiele sposobów. Przede wszystkim w niskim pH niektóre pierwiastki podlegają wymywaniu (wapń, magnez), przechodzą do form niedostępnych dla roślin (fosfor się uwstecznia, tworząc nierozpuszczalne w wodzie fosforany żelaza i glinu) bądź objawiają swoją toksyczność (większość metali ciężkich). W kwaśnym odczynie gleby następuje hydroliza związków glinu, wskutek której pierwiastek ten trafia do roztworu glebowego w formie aktywnej (Al3+). Wywiera ona toksyczny wpływ na system korzeniowy, hamując rozwój części podziemnych. Pogłębia to problemy z brakiem dostępności pierwiastków i słabym odżywieniem roślin.
Natomiast borówki amerykańskie oraz inne rośliny wrzosowate znoszą niskie pH gleby dzięki zależności symbiotycznej ze specjalnymi gatunkami grzybów mikoryzowych, których wzrost byłby zahamowany w obojętnym czy tym bardziej zasadowym odczynie podłoża.
Siarkowanie gleby jako sposób na obniżenie pH
Tanim i skutecznym sposobem na obniżenie pH gleby w uprawach ogrodniczych jest siarkowanie. Stosuje się w tym celu siarkę pylistą, koloidalną lub granulowaną. Wspomniane materiały zawierają siarkę rodzimą, która jest utleniana przez mikroorganizmy do siarczanów. Towarzyszy temu wydzielanie do środowiska glebowego protonów (H+). Kationy wodoru uwalniane w wyniku działalności mikroorganizmów zakwaszają glebę.
Ten proces mikrobiologiczny wymaga czasu liczonego co najmniej w miesiącach. Nie należy spodziewać się szybkich efektów po zastosowaniu siarki, gdyż pierwiastek elementarny musi najpierw zostać przekształcony przez mikroorganizmy. Siarka w stanie wolnym jest nierozpuszczalna w wodzie. Przyjmuje się, że siarka elementarna obniża pH gleby do pożądanego poziomu po roku od jej zastosowania.
Zakwaszanie gleb przy pomocy siarki przed założeniem plantacji roślin kwasolubnych
Jeżeli badania gleby wykażą, że pH na terenie przeznaczonym pod założenie plantacji borówek jest zbyt wysokie, należy obniżyć je, wykonując siarkowanie gleby na rok przed sadzeniem roślin. Zlecenie badań gleby powinno być podstawą przed inwestycją w uprawę borówki. Orientacyjne metody oceny odczynu podłoża (np. analiza składu gatunkowego porostu, metody kolorymetryczne) należy traktować wyłącznie jako pomocnicze.
Dawkę siarki dostosowuje się do kategorii agronomicznej gleby oraz ustalonego badaniami odczynu. Według zaleceń IO w Skierniewicach, do obniżenia odczynu gleby o jednostkę stosuje się 250-350 kg S na ha na glebach lekkich, 800- 1000 kg S na ha na glebach średnich oraz 900-1100 kg S na ha na glebach ciężkich. Dr Kazimierz Ścibisz, powołując się na źródła amerykańskie, podaje, że do obniżenia pH gleby o pół jednostki należy zastosować 195 kg siarki mielonej na ha na glebach piaszczystych oraz 586 kg siarki mielonej na ha na glebach ciężkich.
Jednocześnie nie zaleca się stosować jednorazowo więcej niż 300 kg S na ha. Jeżeli do obniżenia pH gleby potrzeba zastosować więcej niż 300 kg S, należy wyliczoną dawkę podzielić i zadawać w odstępach kwartalnych.
Siarkę należy rozsypać na całości powierzchni uprawy i płytko ją przyorać (czy też przekopać na mniejszych terenach), bądź przemieszać z glebą przy pomocy aktywnych narzędzi uprawowych (np. glebogryzarki).
Siarkowanie gleby na istniejących plantacjach borówek
Pomimo obniżenia pH gleby do optymalnego poziomu na etapie zakładania plantacji, w kolejnych latach może pojawić się potrzeba ponownego zakwaszenia podłoża. Możliwe przyczyny podnoszenia pH gleby na plantacjach borówek to podsiąkanie bądź spływ wód wysyconych zasadowymi kationami wapnia i magnezu, a także niezakwaszanie wody stosowanej do podlewania roślin.
Jeżeli pomiary wykażą, że odczyn gleby znacząco się podniósł (np. pH osiągnęło 6), sprowadzenie go do optymalnej wartości wynoszącej 4 można wykonać przy pomocy siarkowania. Stosuje się w tym celu zarówno siarkę mieloną, jak i granulowaną, przy czym forma pylista niesie ze sobą wyższe ryzyko fitotoksyczności. Należy to uwzględnić przy aplikacji.
Siarkę mieloną stosuje się jesienią, ewentualnie wczesną wiosną. Nie rozrzuca się jej bezpośrednio pod rośliny, lecz rozsiewa w pasach wzdłuż rzędów na szerokość 1 – 1,5 m. Siarka granulowana jest bezpieczniejszą, wolniej działającą formą pierwiastka, w związku z czym może być stosowana w okresie wegetacji bezpośrednio pod rośliny.
Dawkę potrzebną do obniżenia pH gleby o określoną wartość wylicza się na podstawie tych samych wskazań, co przed zakładaniem plantacji. W tym miejscu jednak ważna uwaga - siarkowanie jest zabiegiem poprawiającym jakość gleby, a nie odżywiającym rośliny. Dlatego ilość siarki należy przeliczyć proporcjonalnie na siarkowaną powierzchnię (tzn. jeżeli rozsypujemy ją tylko w pasy wzdłuż rzędów, to nie sypiemy w nie tyle, ile wskazuje dawka na hektar, bo zniszczyłoby to rośliny). To inaczej niż w przypadku wyznaczania potrzeb nawozowych roślin.
Należy przy tym zaznaczyć, że pH gleby na plantacjach borówki amerykańskiej powinno być regularnie monitorowane i utrzymywane na odpowiednim poziomie dzięki stosowaniu nawozów fizjologicznie kwaśnych (np. siarczanu amonu) oraz sprzyjających zakwaszeniu gleby (np. siarczanu potasu). W przypadku nawadniania krzewów, należy wodę zakwaszać. Bardzo wskazane jest stosowanie ściółek zakwaszających glebę (np. trocin drzew iglastych, mielonej kory sosnowej – w takim przypadku należy pamiętać o dodatkowej dawce azotu, aby uzupełnić ilość składnika pobraną przez mikroorganizmy, a także torfu ogrodniczego). Ściółki te podnoszą także zawartość próchnicy w glebie, co jest istotne, gdyż borówki najlepiej udają się na glebach luźnych, bogatych w materię organiczną. Siarkowanie istniejącej plantacji borówek to ostateczność.
Komentarze
Brak komentarzy