Podatek cukrowy nie zwiększy spożycia soków NFC!

Pod koniec sierpnia 2020 prezydent podpisał ustawę związaną z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Jej regulacje wejdą w życie z początkiem przyszłego roku. Środowisko sadowników opierało się temu przepisowi tylko na początkowych etapach pracy nad ustawą, jak widać, zupełnie bezskutecznie.

Państwo tak bardzo troszczy się o zdrowie konsumentów, że dla ich dobra postanowiło zarabiać na nich więcej, obkładając wysokim podatkiem zakup napojów słodzonych. Przykłady wielu innych krajów, które zdecydowały się na taki krok jasno pokazują, że podobne próby manipulacji rynkiem nie przynoszą żadnego efektu i nie wpływają na poprawę zdrowotności społeczeństwa. Jedynym beneficjentem zmian jest rząd, który na każdym litrze słodzonego napoju zarobi 50 gr. TVP Info powiada, że „od stycznia 2021 roku za każdy litr dosładzanego napoju producent będzie musiał słono zapłacić”. Oczywiste jest chyba, że spowoduje to wzrost cen, a podatkiem cukrowym producent obciąży konsumenta. Zapłacimy za to my wszyscy, którzy napoje kupujemy.

O tym, że takie motywowane rzekomą troską o zdrowie konsumenta zakazy i podwyżki cen są pozbawione jakiegokolwiek sensu, mogliśmy przekonać się już wielokrotnie. Przykłady da się mnożyć. Horrendalny wzrost cen papierosów umocnił tylko przemyt z Ukrainy, a ludzie jak palili, tak palą. Zakazanie sklepikom szkolnym sprzedaży drożdżówek i czekoladek doprowadziło do ich bankructwa, a dzieci po szkole kupują sobie słodycze w innych sklepach i jak otyłe były, tak są i będą.

Dla polskiego sadownika podatek cukrowy jest jednoznacznie szkodliwy i bardzo dziwi, że środowisko w tak nieznacznym stopniu opierało się jego wprowadzeniu. W pierwszej kolejności regulacje uderzają w przetwórstwo. Rynek jest jednak systemem naczyń połączonych - niszcząc przetwórstwo, zmniejsza się zbyt na owoce, a sadownik ma problemy z ich sprzedażą za godziwe pieniądze. Mogą być między nami a przetwórcami różne waśnie, ale tam, gdzie chodzi o wspólny interes, warto go solidarnie bronić. Uderzając w przetwórcę, rząd niszczy nam rynek zbytu owoców.

Przeciwko ustawie wypowiedział się Związek Sadowników RP oraz Krajowa Unia Producentów Soków. Obie organizacje zwracały uwagę, że przepisy grożą setkami milionów zł strat dla przetwórstwa owocowo – warzywnego i efektem ich wprowadzenia będzie bankructwo wielu krajowych przedsiębiorstw.

Warto odnieść się jeszcze do jednej sprawy. Często spotykany jest wśród sadowników argument, że obłożenie napojów słodzonych opłatą cukrową przyniesie spadek cen soków NFC i wzrost ich popularności wśród konsumentów, spośród których wielu uważa ich obecną cenę za zbyt wygórowaną. Ma to przynieść zysk mniejszym, rodzinnym tłoczniom soków z polskim kapitałem.

Wydaje się jednak wysoce wątpliwe, aby regulacje przyniosły taki skutek. Zwyżka cen napojów dosładzanych nie będzie miała przełożenia na spadek ceny wysokiej jakości naturalnie mętnych soków. Są to dwie jakości towaru z tej samej grupy. Posłużmy się przykładem – dlaczego nałożenie przez rząd podatku na margarynę miałoby zmniejszyć ceny masła? Za lepszy smak i bogatsze walory zdrowotne soków NFC, szklane opakowanie, krótszą datę przydatności do spożycia, trzeba będzie zapłacić więcej. Soki NFC zostaną tak samo drogie, a konsumenci dalej będą sięgać po tańsze (ale droższe, bo opodatkowane) napoje słodzone. Kupią ich po prostu mniej, co przyniesie przetwórcom i sadownikom straty.